Spelen gebeurt in vele gradaties, van vluchtig tot intensief

vrijdag 23 april 2021
timer 3 min
Spelen gebeurt in vele gradaties, van vluchtig tot intensief. Als speeldeskundigen zien wij natuurlijk graag dat kinderen ‘goed’ spelen. Maar wat is dat eigenlijk?

Vaak wordt in dit verband de term ‘flow’ gebruikt. De vader van de flow theorie, Mihaly Csikszentmihalyi, zegt het zo: flow in het spel ontstaat als de uitdagingen vanuit de omgeving passen bij de competenties die je hebt. Je ziet dan een grote concentratie, doelgericht handelen, een sterke focus op de activiteit. Je vergeet jezelf. De activiteit levert wat op (product, plezier etc.), je ervaart controle over de situatie, de activiteit daagt uit om verder te gaan, succes en falen leiden direct tot aanpassen van je eigen handelen (feedback). De tijd vliegt voorbij. Flow is een mentale staat waarin je iets doet om het doen zelf.


Hoe herken je deze flow bij spelende kinderen? We maakten een rondje langs enkele van onze speeldeskundigen. Dirk Vermeulen van Speelruimte doet vaak observatieonderzoek: “Als mijn aanwezigheid met camera en notitieblok bij spelende kinderen niet tot een reactie leidt en zij doorgaan met waar ze mee bezig zijn, zijn ze in de flow van het spel.” Wilna van den Heuvel van Hogeschool Utrecht ziet ook een sociaal element: "Een kind dat ‘echt’ speelt is betrokken bij een spel en/of bij de ander, het heeft intense aandacht voor wat het doet en laat zich niet afleiden. Het geniet, uitbundig of stilletjes, je ziet een serieuze bezigheid." Orthopedagoog Pim van der Pol luistert: "Kinderen die verbeeldend aan het spelen zijn praten in de verleden tijd: ‘Jij was de moeder en ik was het kindje.’ Dat geeft aan dat zij zich realiseren dat de spelsituatie 'net echt' is en zich onderscheidt van de werkelijke wereld van alledag.”


Ilse van der Put van Stichting ZET is een ‘speelspoor-fluisteraar’: “Een veel gebruikte verstopplek in de bosjes? Een vergeten emmertje? Een half af zandkasteel met veren? Een paar kastanjes op een rijtje? Stoepkrijt op speeltoestellen? Ha, deze speelplek wordt intensief en in al z’n mogelijkheden benut. De kans dat hier goed wordt gespeeld is groot. Of kinderen met een handicap daar ook bij betrokken zijn (wat ik natuurlijk graag wil weten) is aan de speelsporen niet te zien. Daarvoor moet je het spel verder observeren en met kinderen in gesprek.".


Het is boeiend om te speuren naar speelsporen en kinderen die ‘goed’ spelen, maar ook om te signaleren als dat niet lukt. Welke belemmeringen zie je dan? Kun je daar als volwassene iets aan verhelpen? Of kun je beter even afwachten: ‘Niet storen a.u.b.’?

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Column: goed spelen

Foto: Speelforum, Dirk Vermeulen

Meer artikelen met dit thema

flash_onNieuws

Dordrecht Sportgemeente van het Jaar 2024, ook prijs voor Maastricht

3 okt om 17:37 uur

Dordrecht is afgelopen week op het jubileumcongres van Vereniging Sport en Gemeenten in ’s-Hertogenbosch…

Lees verder »
descriptionArtikel

35 jaar Speelplan: kinderen van jongs af aan naar buiten krijgen

12 sep om 14:42 uur

Speelplan bestaat 35 jaar. We spraken directeur Walid Rahman en keken terug en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Speel-, sport- en beweegbeleid moet iedere inwoner in Vught laten bewegen

15 mei om 11:24 uur

De gemeente Vught heeft voor het eerst een beleid opgesteld waarin de componenten spelen, bewegen en sport…

Lees verder »
flash_onNieuws

Toolbox helpt gemeenten bij monitoren en evaluatie buitenspeelbeleid

16 feb om 12:34 uur

Om inzicht te krijgen in de voortgang van beleidsdoelstellingen is monitoring en evaluatie van dat beleid van…

Lees verder »
flash_onNieuws

Advies NLsportraad: 'Maak dagelijks bewegen vanzelfsprekend'

2 feb om 09:25 uur
De Nederlandse Sportraad adviseert om bewegen integraal op te nemen in het dagelijks leven. Zowel op scholen,…
Lees verder »
rrrrrrrrrrrrr
descriptionArtikel

Onvoldoende steun Tweede Kamer aan IVN

30 jan om 16:05 uur
Ondanks de inzet van een groot aantal partijen heeft de Tweede Kamer besloten geen prioriteit te geven aan het…
Lees verder »
descriptionArtikel

Onderzoek: hoe beweegvriendelijk is Nederland?

8 nov 2023
Het Mulier Instituut brengt in kaart hoe beweegvriendelijk Nederland is. Dat doen we met de Kernindicator…
Lees verder »
descriptionArtikel

Per 1 juli nieuw Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen

1 jul 2023

Per 1 juli vervangt de Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen 2023 (WAS2023) het Warenwetbesluit…

Lees verder »